Fossa of fretkat (Cryptoprocta ferox)
Mierencivetkat of falanoek (Eupleres goudotii)
Fanaloka (Fossa fossana)
Ringstaartmangoest (Galidia elegans)
Vijfstreepmangoest (Galidictis fasciata)
Grandidiermangoest (Galidictis grandidieri)
Smalstreepmangoest (Mungotictis decemlineata)
Bruine mangoest (Salanoia concolor)
In de klassieke morfologische indeling van de roofdieren waren de Katvormigen onderverdeeld in drie of vier of vijf families:
Katten, Hyena’s en Civetten,
of
Katten, Hyena’s, Mangoesten en Civetten,
of
Katten, Hyena’s, Mangoesten, de Fossa en Civetten.
Formeel:
Katvormigen: Feliformia
Katten: familie Katachtigen, Felidae
Hyena’s: familie Hyena-achtigen, Hyaenidae
Civetten: familie Civetkatachtigen, Viverridae
Mangoesten: familie Mangoestachtigen, Herpestidae
Fossa: familie Fossa-achtigen, Cryptoproctidae, met maar éen soort, Cryptoprocta ferox.
De roofdieren van Madagascar waren dan over alle drie ‘civet’-families verspreid:
- de fossa, Cryptoprocta ferox, kreeg meestal zijn eigen familie, de Cryptoproctidae, maar werd soms bij de Civetten, Viverridae, ingedeeld.
- de mierencivetkat (falanoek, Eupleres goudotii) en de fanaloka (Fossa fossana) werden bij de civetten ingedeeld, bij de Viverridae
- en de andere vijf werden ingedeeld bij de familie Mangoesten, Herpestidae
Zo’n indeling houdt tegelijk veronderstellingen over migratie naar het eiland Madagascar in. Families worden geacht niet al te verwant te zijn. De indeling in niet al te verwante groepen als families betekent daarom dat er wel twee of misschien drie keer een migratie van een voorouder roofdier vanuit Afrika naar Madagascar geweest zal zijn: in ieder geval een keer voor de mangoesten en een keer voor de civetten. Dan zouden sommige roofdieren van Madagascar verwanter zijn aan een roofdier van Afrika dan aan de andere roofdieren van Madagascar.
Moleculaire vergelijkingen lieten een ander beeld zien. Een groep onderzoekers publiceerde een moleculaire fylogenie van de Katvormigen, met nadruk op de roofdieren van Madagascar. Van vijf van de acht soorten werd DNA verkregen van levende beesten, en van twee soorten kon DNA uit museum materiaal – vel – verkregen worden. De achtste soort, Grandidiermangoest (Galidictis grandidieri), is niet in de studie opgenomen.
De moleculaire fylogenie ziet er als volgt uit:
Yoder figuur 1
Niet erg goed te lezen – en daarom heb ik de figuur een beetje omgezet. De volgende figuur is precies dezelfde, maar alleen de geslachtsnamen zijn overgenomen. Als er twee soorten van éen beestengeslacht gebruikt zijn, of zelfs meer beesten van éen soort, staat er een leeg tandje aan de hark.
Niet erg goed te lezen – en daarom heb ik de figuur een beetje omgezet. De volgende figuur is precies dezelfde, maar alleen de geslachtsnamen zijn overgenomen. Als er twee soorten van éen beestengeslacht gebruikt zijn, of zelfs meer beesten van éen soort, staat er een leeg tandje aan de hark.
Dit laat om te beginnen zien dat de Roofdieren éen groep geven ten opzichte van de mens en de mol die samen de buitengroep vormen. Niet zo verwonderlijk, maar netjes om het te zien:
De eerste splitsing in de Roofdieren is die tussen Katvormigen en Hondvormigen:
Bij de Katvormige roofdieren, dus alle andere beesten dan de onderste zes soorten, is daarna de eerste splitsing die tussen Nandinia binotata en alle overige Katvormigen: net zoals we in de vorige post gezien hebben, toen de nadruk op de linsang lag.
Binnen deze ‘Katvormigen min Nandinia’ is de volgende splitsing die tussen de Katachtigen, vertegenwoordigd door de leeuw Panthera leo en de kat Felis sylvestris, en de verdere beesten:
Het gaat in feite om de club beesten die in de lay-out boven de katten staat: civetkatten, de hyena, genetkatten, mangoesten en de roofdieren van Madagascar. De ‘echte’ civetkatten komen bij de volgende splitsing te voorschijn:
Er is maar éen hyena (van de drie!) in deze moleculaire fylogenie opgenomen, de gevlekte hyena Crocuta crocuta.
Nu zijn er nog twee groepen over, de Mangoesten,
en alle roofdieren van Madagascar! in rood!
Hieruit blijkt dat
1 alle roofdieren van Madagascar in éen groep zitten
2 dat de zustergroep van de roofdieren van Madagascar de Mangoesten zijn
Een nieuwe indeling, met nieuw families met nieuw namen, geeft aan hoe de situatie is volgens de moleculaire sortering:
Dat ziet er netter uit dan de oude indeling:
De moleculaire fylogenie geeft ook een ander idee over de migratie naar Madagascar. Omdat alle roofdieren van Madagascar in éen groep terecht zijn gekomen, geeft dat aan dat er maar één keer een roofdier op Madagascar is terecht gekomen. Tenminste, het is maar één keer aan een roofdier zich op Madagascar te vestigen.
figuur 2 Yoder
********************
A.D. Yoder, M.M. Burns, S. Zehr, T. Delefosse, G. Veron, S.M. Goodman and J.J. Flynn, 2003. Single origin of Malagasy Carnivora from an African ancestor.
Nature 421: 734-737.
http://en.wikipedia.org/wiki/Eupleridae
http://nl.wikipedia.org/wiki/Eupleridae
Geen opmerkingen:
Een reactie posten